Selamat malam semuanya. Pada kesempatan baik ini, kami akan membagikan salah satu contoh dari soal bahasa Jawa tentang materi tembang macapat Sinom.
Tembang Sinom merupakan salah satu materi bahasa Jawa yang diajarkan di SMP dan SMA. Tembang sinom di SMA adalah Tembang Sinom Serat Wedhatama. Materi ini diajarkan untuk siswa SMA/SMK/MA kelas X semua program studi. Baik MIPA, IPS, keagamaan juga berbagai jurusan di SMK menerima materi tembang Sinom ini.
baca juga: Materi Tembang Sinom Serat Wedhatama
Perlu kalian ketahui, Sinom adalah tembang macapat yang memiliki arti nom, muda, taruna. Watak dari tembang ini adalah semangat, penuh gairah, penuh cinta kasih. Tembang sinom cocok untuk menggambarkan sesuatu yang penuh semangat, mengejar cita-cita dan memberikan petuah kepada para pemuda calon penerus bangsa.
Tembang Sinom menempati urutan ke empat dalam filosofi tembang macapat. Sinom datang atau hadir setelah kinanthi yang arti dibersamai, didampingi. Sinom menjadi gambaran kehidupan manusia saat masih remaja.
baca juga: jasa trowel floor hardener terbaru
Saat sinom atau remaja, sering kali manusia memburu hawa nafsu. Jika ia tidak didampingi atau kinanthi tentu saja hal ini akan sangat berbahaya.
Kita bisa membayangkan bahwa penerus bangsa kita dalam para pemuda atau remaja. Jika moral mereka rusak, kita tidak bisa membayangkan bagaimana jadinya masa depan bangsa kita.
Terlepas dari uraian tersebut, pada postingan kali ini kita akan membahas beberapa soal tembang sinom yang tertuang dalam serat wedhatama karya KGPPA Mangkunegara IV. Langsung saja. Silakan cermati contoh soal ulangan materi tembang sinom dibawah ini!
Materi soal: tembang sinom
Kelas/ semester : 10 / genap
Jumlah soal Pilihan ganda: 10 soal
Jumlah soal Uraian: 8 soal
I.
Ing ngsior iki ana wangsulan sing bener, pilihen!
1.
Pathokan sajroning
tembang macapat kang ngemot pathokan cacahe larik saben sapada yaiku …
1. Aturan dalam tembang macapat yang memuat tentang aturan jumlah baris dalam satu bait disebut...
a. guru sastra
b. guru wilangan
c. guru basa
d. guru gatra
e. guru lagu
jawaban: B
2. Dene kang
ngemot pathokan tibaning swara pungkasan (dhong dhing) saben sagatra yaiku …
2. Adapun yang memuat aturan jatuhnya suara vokal pada akhir baris disebut...
a. guru sastra
b. guru wilangan
c. guru basa
d. guru gatra
e. guru lagu
Jawaban: E
3. Pathokan tembang Mijil yaiku …
a. gatra
: 6, wilangan : 8, 8, 8, 8, 8, 8, lagu : u, i, a, i, a, I,
b. gatra
: 4, wilangan : 12, 6, 8, 8, lagu : i, a, i, a
c. gatra
: 7, wilangan : 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8, lagu : i, a, e, a, a, a, u
d. gatra
: 5, wilangan : 12, 8, 8, 8, 8, lagu : u, i, u, i, o
e. gatra
: 6, wilangan : 10, 6, 10, 10, 6, 6, lagu : i, o, e, i, i, u
Jawaban: E
4. Pathokan tembang Asmarandana yaiku …
a. gatra
: 6, wilangan : 8, 8, 8, 8, 8, 8, lagu : u, i, a, i, a, I,
b. gatra
: 4, wilangan : 12, 6, 8, 8, lagu : i, a, i, a
c. gatra
: 7, wilangan : 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8, lagu : i, a, e, a, a, a, u
d. gatra
: 5, wilangan : 12, 8, 8, 8, 8, lagu : u, i, u, i, o
e. gatra
: 6, wilangan : 10, 6, 10, 10, 6, 6, lagu : i, o, e, i, i, u
Jawaban: C
baca juga: KUMPULAN SOAL ULANGAN KELAS X SEMESTER GANJIL
Nasihat lan pitutur
Kang bener terapna nggo uripmu
Kabeh eling–elingen ja nganthi lali
Aja lali pituturku
Merga sira isih enom
5. Saka sasmita ing dhuwur, tembang kasebut diarani …
a. dhandhanggula
b. sinom
c. gambuh
d. maskumambang
e. mijil
Jawaban: C
Nadyan silih bapa biyung kaki nini,
sadulur myang sanak,
kalamun muruk tan becik,
nora pantes yen den nuta
6.
Saka sasmita ing dhuwur,
tembang kasebut diarani …
a. dhandhanggula
b. sinom
c. gambuh
d. maskumambang
e. mijil
Jawaban: D
7. Tembang macapat kang ateges kanoman, minangka kalodhangan sing paling wigati
kanggoné wong anom supaya bisa ngangsu kawruh sak akèh-akèhé sinebut …
a.
dhandhanggula
b.
pangkur
c.
Sinom
d.
maskumambang
e.
mijil
Jawaban: C
8. Tembang macapat kang asale saka tembung mungkur kang ateges nyingkiri
hawa nepsu angkara murka. Kang dipikir tansah kepingin wèwèh marang sapadha -
padha diarani ....
a.
dhandhanggula
b.
pangkur
c.
Sinom
d.
maskumambang
e.
mijil
Jawaban: B
9. Nalika nembang macapat, ing sawijining gatra ditembangake ora kaya titi
laras asline, nanging bab iku
ditindakake supaya nambah endahing tembang macapat. Kaprigelan iku kang diarani
….
a.
cakepan
b.
cengkok
c.
laras
d.
pathet
e.
pedhotan
Jawaban: B
10. Wos surasane tembang macapat iku isa dingreteni kanthi tenanan yen
anggone ndunungake pedhotan iku pas. Amarga yen ora pas makna
tembung utawa ukarane dadi slenca. Upamane tembang maskumambang gatra sepisan
(12i) kudune anak pitik kuthuk//anak bebek meri nanging dipedhot anak
pitik//kuthuk anak bebek meri. Pedhotan yaiku ….
a.
syair, tetembungan kang dienggo
ing tembang.
b.
lak – luking swara kanggo
nglagokake tembang.
c.
rasa thinthingane swara cendhak
nganti swara dhuwur.
d.
ukuran cendhek lan dhuwure
swara kanggo nglagokake tembang.
e.
pamedhoting swara ing tengahing
tembang ing saben larik.
Jawaban: E
baca juga: Kumpulan Soal Bahasa Jawa Kelas X, Kelas XI, Kelas XII
II.
Essay
Dak
krungu swarane kumbang
Ana ning
kumlawung kali
Gegodhongan
kuning surya
Kembange
wus layu mati
Iki
janjine bukti
Bumine kang
arep gugur
Gugur
kusuma bangsa
Ngrumat
donya ora dadi
Mulane
cah ayo padha suka donya
1.
Apa tema
tembang ing duwur!
2.
Tuduhna
tembung-tembung kang ngemot purwakanthi!
3.
Tulisen
tembung-tembung kang ko anggep angel banjur golekana ing kamus Baoesastra!
4. Coba parafrasekna/critakna nganggo basamu dhewe
tegese tembang macapat kasebut!
Gatosaken tembang ing ngandhap!
Tuwin ketip suragama
Pan ingsun nora winaris
Angur baya ngantepana
Pranatan wajibing urip
Lampahan angluluri
Aluraning pra luluhur
Kuna kumunanira
Kongsi tumekeng samangkin
Kikisane tan lyan among ngupa boga
5. Saking teks
Serat Wedhatama ing nginggil, cobi dipunanalisis babagan ater-ater, panambang, seselan, tembung rangkep, purwakanthi lan garba!
6. Gatosaken tembang ing ngandhap!
Nuladha laku utama
Tumrape wong
tanah jawi
Wong agung ing
Ngeksiganda
Panembahan
senapati
Kepati amarsudi
Sudane hawa lan
nepsu
Pinepsu tapa
brata
Tanapi ing
siyang ratri
Amamangun
karyenak tyasing sasama
Pitakonan:
- Jlentehaken
tegesipun saking gatra 5 lan 6!
- Jlentrehaken
tegesipun tembung siyang ratri!
- Golekana
purwakanthi
saka tembang ing dhuwur!
- Temtokaken
wosing saking tembang ing nginggil!
- Temtokaken piwulang saking tembang ing nginggil!
7. Nulisa tembang macapat Sinom
kanthi nggatekake kaidan (guru Lagu, guru Gatra, guru Wilangan), diksi, isi,
jumbuhing tema, lan benere panulisan tembung!
8.
Setitekna
tembang ing ngisor iki!
a.
Lamun ana wong micara kaki, tan mupakat ing patang
prakara, aja sira age-age, anganggep nyatanipun, saringana dipun baresih,
limbangen lan kang patang : prakara rumuhun, dalil qadis lan ijemak, lan kijase
papat iku salah siji, ana-a kang mupakat.
b.
Panggawe becik puniku, gampang yen wus den lakoni, angel
yen durung linakwan, aras-arasen nglakoni, tur iku den lakonana, mufa’ati
badanneki.
c.
Pitutur bener iku, sayektine kang iku tiniru, nadyan melu
saking wong sudra papeki, lamun becik wurukipun, iku pantes sira anggo.
d.
Kalamun ana manungsa, tan anganggo ing duga lan prayogi,
iku watake tan patut, awor lawan wong kathah, degsura ndaludur tan wruh ing
edur, aja sira pedhak-pedhak nora wurung neniwasi.
1) Sebutna
jinising tembang! Yen wis ngreti isa ditembangke!
2) Jlentrehna
wos surasane kanthi ngancarake nggunakake basane dhewe! Andharna kanthi lesan!
3) Andharna
pitutur kang kamot sajroning tembang!
4) Miliha tema
babagan pendhidhikan! Sabanjure tulisen dadi wujud tembang Sinom lan Pucung!